Lục Tổ Đàn Kinh

Thiền tông là tông phái Phật giáo Đại thừa xuất phát từ Trung Quốc. Thiền tông sinh ra trong khoảng thế kỷ VI — VII. Khi Bồ Đề Đạt Ma đưa phép Thiền của đạo Phật vào Trung Quốc cùng với sự hấp thụ một phần nào đạo Lão. Nơi đây Thiền tông trở thành một tông phái lớn, với mục đích là hành giả trực nhận được bản thể của sự vật và đạt giác ngộ, như Phật Thích Ca Mâu Ni dưới gốc cây Bồ đề.

Thiền tông Trung Quốc được sáng lập trong thời kì Phật pháp đang là đối tượng tranh cãi của các tông phái. Để đối lại khuynh hướng "triết lý hoá", phân tích chi ly Phật giáo của các tông khác, các vị Thiền sư bèn đặt tên cho tông mình là "Thiền" để nhấn mạnh tầm quan trọng của phương pháp toạ thiền để trực ngộ yếu chỉ.

Thiền tông quan tâm đến kinh nghiệm chứng ngộ, đả phá mạnh nhất mọi tôn giáo và mọi lý luận về giáo pháp. Thiền tông chỉ khuyên hành giả tọa thiền để kiến tính, đó là con đường ngắn nhất, đồng thời cũng là con đường khó nhất. Những nét đặc trưng của Thiền tông có thể tóm tắt như sau:

Giáo ngoại biệt truyền   
Bất lập văn tự   
Trực chỉ nhân tâm   
Kiến tính thành Phật   
 
Thiền bắt nguồn từ Ấn Độ nhưng đã trở thành một tông phái độc lập khi truyền sang Trung Quốc, đặc biệt là sau thời của Lục Tổ Huệ Năng, thông qua trước tác kinh điển Lục tổ đàn kinh. Nơi đây, Thiền tông đã hấp thụ cốt tủy nền văn hoá, triết lý Trung Quốc.

Nhà Ấn Độ học và Phật học người Đức H.W.Schumann viết như sau trong tác phẩm Đại Thừa Phật Giáo (Mahyna-Buddhismus):

"Thiền tông có một người cha Ấn Độ nhưng đã chẳng thể trở nên trọn vẹn nếu không có người mẹ Trung Quốc. Cái “dễ thương”, cái hấp dẫn của Thiền Tông chính là những thành phần văn hóa nghệ thuật, những đặc điểm sắc thái riêng của Trung Quốc, không phải của Ấn Độ. Những gì Phật Giáo mang đến Trung Quốc với tư tưởng giải thoát tuyệt đối, trình bày một cách nghiêm nghị khắt khe với một ngón tay trỏ chỉ thẳng những điều đó được các vị Thiền sư thừa nhận, hấp thụ với một nụ cười thầm lặng đầy thi vị. Thành tựu lớn lao của các Đại Luận Sư Ấn Độ là nhét “con ngỗng triết lý” vào lọ, thì chính nơi đây, tại Trung Quốc con ngỗng ngày được thả về với thiên nhiên mà không hề mang thương tích.”

NXB Thời Đại xin trân trọng giới thiệu với quý độc giả tác phẩm Lục Tổ Đàn Kinh của Thiền Sư Huệ Năng, do Đại Đức Thích Minh Nghiêm soạn dịch.

Trong quá trình soạn dịch khó tránh khỏi thiếu sót, ngõ hầu bạn đọc  tận lòng chỉ bảo, để cuốn sách lần sau tái bản được hoàn chỉnh hơn.

NXB Thời Đại
Mục Lục
Lời nói đầu

Chương một : ĐÀN KINH VÀ PHẬT GIÁO TRUNG HOA

Về việc phiên dịch kinh Phật   
Tên của Đàn kinh   
Nhĩ đề diện mệnh, truyền Phật tâm ấn   
Đàn kinh và việc ghi chép đại sư Thiền tông   
Diễn biến của tâm ấn Thiền tông   
Đàn kinh trong việc hấp thu tinh hoa các kinh   
Trung Hoa hóa Phật giáo   
Pháp đường và thiền đường   
Bố cục chung của chùa Phật giáo Trung Quốc
Mỹ học Thiền tông trong thơ và họa
Hổ khê tam tiếu và sự dung hợp của ba nhà (Nho - Phật - Lão)
Trí tuệ của nhặt hoa chỉ nguyệt

Chương hai : LIÊN QUAN TỚI THIỀN TÔNG, LÝ LUẬN HẠT NHÂN CỦA THIỂN TÔNG

Chân nghĩa của Niết bàn
Trụ thê Niết bàn của việc hồi quy tự tâm
Quan hệ biện chứng giữa phiền não với Bồ đề   
Tự tính và tự tâm
Tham, Sân, Si và Giới, Định, Tuệ   
Giới, Định, Tuệ của Thiển tông   
Kiến giải khác nhau đối với Bát nhã   
Tiêu trừ vọng niệm, lập địa thành Phật   
Lục căn và lục cảnh   
Tứ đai giai không, ngũ uẩn phi hữu
Tướng là nguyên nhân khiến con người khác nhau
Ta bị bản ngã mê hoặc
Binh khí Bát nhã của Thiền tông   

Chương ba: NHÂN QUẢ TRẦN DUYÊN LÀ DO TỰ THÂN CHÚNG SINH

QUÁ TRÌNH THÀNH PHẬT CỦA LỤC TỔ HUỆ NĂNG  

Đóa hoa “Đàn kinh” khai nở   
So sánh thuyết pháp hiển dương   
Chuẩn bị trước khi nhập thiền   
Tư tưởng chủ yếu của kinh Kim Cương
Kinh Kim Cương với Thiền tông   
Ngũ tổ Hoằng Nhẫn và sự thay đổi của Thiền tông
Phật là “Giác ngộ”
Phật tính bình đẳng   
Tranh thập ngưu   
Minh châu và bụi trần   
Huệ Năng và ngộ đạo
Dấu tích di chuyển của đại sư Huệ Năng

Chương bốn : ĐÀN KINH SÁM HỐI VÀ QUY Y CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI TIẾN  VÀO CẢNH GIỚI ĐỐN NGỘ   

Tu hành của Thiền tông   
Bệnh viện của đời người
Thiền định là gì?   
Điều ngũ sự trong tu hành thiền định   
Tam thân Phật
Tìm Phật
 Ngũ phần pháp thân hương   
 Thế nào là Tứ hoằng thệ nguyện
 Tứ hoằng thệ nguyện của thiền sư Bạch Vân Thủ Đoan    
Trình tự của nghi thức sám hối
So sánh sự sám hối của Phật giáo và Cơ đốc giáo
Tam bảo của Phật giáo

Chương năm: THỨC TỰ TÍNH TỨC BÁT NHÃ

CON ĐƯỜNG TẤT YẾU CỦA THÔNG ĐẠT VÔ THƯỢNG TRÍ TUỆ

Thập nhị duyên khởi   
Hàm nghĩa của Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật   
Phá trừ phi không và phá trừ không   
Tu hành của Thiền tông   
Hai nguồn gốc uyên thâm của tư tưởng Thiền tông
Bát Nhã
Thế nào là Phật Đà?   
Chúng sinh và Phật   
Ngũ thừa giáo pháp   
Quan tâm và giữ giới   
Thiện tri thức   
Vô thường và vô niệm   
Hữu tướng bố thí và vô tướng bố thí
Phúc đức và công đức   

Chương sáu : VŨNG TÂM THANH TỊNH TỨC LÀ TÂY PHƯƠNG CON ĐƯỜNG ĐỘC ĐÁO ĐỐN NGỘ THÀNH PHẬT

Tam thế chư Phật   
Thế giới cực lạc của Phật giáo   
Trừ nhân ngã, Tu Di sơn   
Con đường thành Phật
Vô niệm   
Vô tướng   
Vô trụ   
Tứ điên đảo và tứ niệm xứ của kẻ phàm phu   
Tứ điên đảo của nhị thừa   
Tam độc (ba thứ độc)   
Giới luật cơ bản của Phật giáo   
Người tại gia và ngưòi xuất gia
Duy Ma Cật cư sĩ và kinh Duy Ma Cật   
Vô tướng giới   

Chương bảy: TIỆM NGỘ VÀ ĐỐN NGỘ - SỰ KHAI SÁNG CỦA LỤC TỔ ĐỐI VỚI ĐỆ TỬ

Đại sư Thần Tú   
So sánh của Nhị tông Nam Bắc Thiền tông   
Tiệm tu và đốn ngộ
Định và Tuệ
Tam độc và tam học   
Pháp đạt khai ngộ   
Ý nghĩa của việc không lập văn tự   
Sự phát triển sau bất lập văn tự     
Tam thừa và nhất thừa của Thiền tông   
Cơ phong của Thiền tông   
Ngũ uẩn của chúng sinh   
Thập nhị xứ và thập bát giới
Thoát khỏi trí tuệ thiên chấp   
Phương pháp truyền thụ của Thiền tông   
Tư tưởng trung đạo

Chương tám: DẶN DÒ VIỆC HOẰNG PHÁP CỦA LỤC TỔ HUỆ NĂNG TRƯỚC LÚC NHẬP DIỆT

Nguồn gốc của phiền não và đau khổ   
Phật và Ma   
Niết bàn   
Chân thực Lục tổ chùa Nam Hoa   
Truyền thừa đôn giáo   
Truyền thừa của Thiền tông     
Pháp thông của Thiền tông   
 Các thiền sư của Thiền tông   
Sơ đồ hệ thông truyền pháp của Thiền tông   

Chương chín: LƯU TRUYỀN - ẢNH HƯỞNG CỦA THIỀN TÔNG VỚI ĐỜI SAU

Thơ thiền và ý cảnh   
Vương Duy với Thiền tông
Thiền tông với tinh thần sĩ đại phu   
Thiền tông và “Hồng Lâu Mộng”   
Tranh La Hán của đại sư Hoằng Nhất   
Trà đạo của Trung Quổic   
Thiền tông với tinh thần võ sĩ đạo   
Việc truyền bá của Thiền tông   
Trà đạo của Nhật Bản